1
دکتری تاریخ تمدن اسلامی و استادیار جامعه المصطفی العالمیه
2
دکتری سیرۀ پیامبر اعظم جامعه المصطفی العالمیه
چکیده
سیره نگاری یکی از شاخههای مهم تاریخنگاری اسلامی است و نقش مهمی در توجه مسلمانان به تاریخپژوهی داشته است. پس از قتل عثمان و آغاز خلافت امام علی (ع)دو جبههی متقابل سیاسی در جامعه شکل گرفت. تفکرات این دو گروه در تاریخنگاری و سیره نگاری اسلامی راه یافت و دو جریان سیره نگاری عثمانی و علوی را شکل داد. علویها طرفداران امامت و خلافت امام علی و عثمانیها خونخواهان عثمان و دشمنان امام علی (ع)و طیف گستردهای از امویان و زبیریان و برخی از دیگران بودند. این مقاله قصد دارد با بررسی مفهوم سیره و سیره نگاری و پیگیری تاریخچهی آن در صدر اسلام، بنیادهای شکلگیری، مؤلفهها و تفاوتهای دو جریان سیره نگاری عثمانی و علوی را بررسی و تحلیل کند. حاصل این تحقیق به این نتیجه میرسد که مهمترین مؤلفههای سیره نگاری عثمانی دشمنی با امام علی (ع) و یارانش، محوریت خلفا و برخی صحابه، دشمنی با انصار و عدالت صحابه هستند. همچنین مهمترین مؤلفههای سیره نگاری علوی عبارتاند از: محوریت اهلبیت :، تأکید بر ایمان ابوطالب، ضدیت با مخالفان امام علی و ائمه اطهار(ع)