جایگاه و منزلت حضرت حمزه نزد رسول خدا با تآکید بر شأن نزول آیات مرتبط

نویسنده

دکتری عرفان اسلامی- جامعه المصطفی العالمیه

چکیده

بررسی جایگاه و منزلت حضرت حمزه در آیات مرتبط موضوعی است که در حوزه تفسیر مرتبط است. این مسئله بر ضرورت کار افزوده است که در بررسی تاریخی و شأن نزول آیات در تفسیر چه‌بسا اهمیت بیشتری به اصل تفسیر آیات پیدا کرده است. تحقیق حاضر که بر اساس روش کتابخانه‌ای و نگاه تحلیلی و توصیفی است با رویکرد انتقادی به برخی شأن نزول آیات می‌پردازد. مطالبی در خصوص حضرت حمزه فراهم نموده، بر این گمان است حضرت حمزه نزد پیامبر (صلی‌الله علیه وآله) و قریش جایگاه و منزلت بزرگی داشته است که آیاتی در شأن وی نازل شده است. ولی منابع شیعی و سنی نسبت به بررسی منزلت و شخصیت حضرت حمزه در آیات قرآنی می‌توان گفت غفلت نموده‌اند. از طرفی منابع تاریخی و تفسیری در معرفی و بیان صفات وی کوتاهی نموده‌اند که نمونه­های زیادی از صفات اخلاقی ایشان در دست نیست. هدف نوشتار حاضر که در دامن این متن بالیده است این است که شأن نزول آیات مرتبط با حضرت حمزه ازجمله شأن نزول آیه معاقبه را به‌صورت علمی و فنی بیان کند و به پژوهشگران کمک نماید تا از آن سنت ریشه‌دار در کوتاهی بیان شخصیت و ویژگی‌های حضرت حمزه از روش‌های جدید در پژوهش از منابع وسیع و تحقیقات جدید یاری بگیرند. در نهایت این نوشتار در خلال تحقیق دریافت که منابع تفسیری و اسباب نزول در شأن نزول آیات مرتبط با حمزه نگاه تحقیقی نداشته و بیشتر به نقل اقوال اهتمام داشته‌اند. از طرفی شأن نزول آیات بیشتر با غرض‌های سیاسی، گرایش‌های مذهبی و تعصبات فرقه‌ای تنظیم شد است نه نگاه تحقیقی و علمی.

کلیدواژه‌ها