عضو هیئتعلمی گروه تاریخ دانشگاه آزاد اسلامی واحد تنکابن
چکیده
حضرت حمزه بن عبدالمطلب (سلاماللهعلیه) عموی بزرگوار پیامبر اسلام (صلیالله علیه وآله) یکی از شخصیتهای مهم و برجسته در تاریخ صدر اسلام است. فضائل و ابعاد شخصیت این شیر مرد خدا و رسول خدا (صلیالله علیه وآله) در متون سیره، طبقات، تاریخ و حدیثی و در روایات معصومین (علیهمالسلام) مورد توجّه بوده است و در کلام اهلبیت (علیهمالسلام)، مناسبتها و احتجاجات مختلف با مخالفان اسلام و شیعه بدان تمسک جسته و مباهات میکردند. پیامبر گرامی اسلام (صلیالله علیه وآله) و اهلبیت (علیهمالسلام) از این اسوه وفاداری بهعنوان شیر خدا و شیر رسول خدا (صلیالله علیه وآله) یادکردهاند. لذا پیامبر عزیز اسلام (صلیالله علیه وآله) و اهلبیت (علیهمالسلام) حضرت حمزه (س) را همواره جزء افتخارات و مباهات خود و اسلام دانستهاند. او اولین مردی بود که افتخار به کسب لقب سیدالشهدا در جریان جنگ احد نائل شد. مسئله اصلی این پژوهش آن است که: حضرت حمزه سیدالشهدا (سلاماللهعلیه) بهعنوان شخصیتی ممتاز و الگو در گفتار و احتجاجات پیامبر گرامی اسلام (صلیالله علیه وآله) و امام علی (علیهالسلام)، امام حسن (علیهالسلام)، امام حسین (علیهالسلام) در روز عاشورا، امام علی بن حسین (علیهالسلام) در کاخ یزید و امام صادق (علیهالسلام) در برخورد با مخالفان معیار و ملاک حقانیت و مباهات بوده است. سؤال اصلی پژوهش این است: چرا پیامبر اکرم (صلیالله علیه وآله) و اهلبیت پیامبر (صلیالله علیه وآله) در احتجاجات خود با مخالفان، شخصیت حضرت حمزه (علیهالسلام) را معیار سنجش حق و استدلال برتری خود بیان میکردند؟ این تحقیق به بررسی شخصیت حضرت حمزه (سلاماللهعلیه) بر اساس کتب روایی، حدیثی و تاریخی در چهارچوب احتجاجاتی که در روایات و سخنان پیامبر (صلیالله علیه وآله) و اهلبیت (علیهمالسلام) وارد شده میپردازد. روش پژوهش توصیفی ـ تحلیلی میباشد.