معرفی منابع اهل سنت هند درباره حضرت حمزه

حضرت حمزه بن عبدالمطلب به‌عنوان یکی از قهرمان برجسته­ی جهان اسلام در افکار و آثار مسلمانان مطرح است. دانشمندان اهل سنت هند نیز آثاری قابل‌توجهی درباره حضرت حمزه پدید آورده‌اند که می­توان آن‌ها را به دودسته تقسیم کرد: یکی حمزه نامه­ها که تاکنون دوازده اثر در این زمینه، شناسایی شده است و دوم، آثار تاریخی که شامل سیره و فضایل و مناقب حضرت حمزه (علیه‌السلام) می­باشند. در مورد دسته دوم تاکنون هفت اثر، به ثبت رسیده است که همگی به زبان اردو نگارش یافته‌اند. از این میان، سه اثر، متعلق به طریقه صوفیانه و سه اثر متعلق به مسلک بریلوی است. اثر هفتمی نیز به جماعت اسلامی علامه مودودی تعلق دارد. آثار اهل تصوف، به‌نقد قاتلان حضرت حمزه (هند و وحشی) پرداخته‌اند و در مقابل، در آثار بریلوی، به دفاع و تمجید از قاتلان حمزه (علیه‌السلام) اهتمام صورت گرفته؛ تا جایی که خدماتی نیز به آن‌ها نسبت داده شده است. در این مسلک، خاندان ابوسفیان و تیره بنی‌امیه - به‌خصوص معاویه - مورداحترام فوق‌العاده‌ای قرار دارند. این هفت اثر، در میان حلقه­های خود تأثیرگذار بوده که به ترتیب عبارت‌اند از: سیرت و فضایل سیدنا حمزه رضی‌الله‌عنه، از شیخ الحدیث محمد اشرف سیالوی؛ سیدالشهدا حضرت امیر حمزه رضی‌الله‌عنه، از محمد الیاس عادل؛ تذکره سیدالشهدا سیدنا حمزه رضی‌الله‌عنه، از محمد عابد عمران انجم مدنی؛ فضایل سیدنا امیر حمزه رضی‌الله‌عنه، از محمد فیض احمد اویسی رضوی محدث بهاولپوری؛ سیدالشهدا حضرت سیدنا امیر حمزه رضی‌الله‌عنه، از ابوعبید عطاری مدنی؛ سیدالشهدا حضرت سیدنا امیر حمزه «فضایل و مناقب»، از افتخارالحسن رضوی و سیرت سیدالشهدا حضرت حمزه رضی‌الله‌عنه، از ابن عبد الشکور.