نشانه‌شناسی گفتمانی قهرمان، با تأکید بر نقش حمزه در فیلم «الرساله»
نویسنده
دکترای تاریخ تشیع، داستان‌نویس و پژوهشگر تاریخ
چکیده
الرساله یا Message The یکی از بهترین و مهم‌ترین فیلم‌های تاریخی درباره پیدایش اسلام تا رحلت پیامبر (صلی‌الله علیه وآله) است که در ایران به نام محمد رسول‌الله شناخته می‌شود که در این مقاله بانام اصلی‌اش یعنی الرساله خوانده خواهد شد. تحلیل این اثر از جهات شخصیت‌پردازی، صحنه، دیالوگ، موسیقی، فیلم‌نامه، کارگردانی و... جای تأمل بسیار دارد. آنچه در این نوشته مورد تأکید قرار خواهد گرفت تبیین شخصیت حمزه است که سیطره‌اش بر تمامی صحنه‌های حاضر و غایب، مثبت و منفی به‌عنوان قهرمان اصلی فیلم حکم‌فرماست. مسئله این مقاله، نشانه‌شناسی نظام‌های گفتمانی قهرمان فیلم الرساله است که نشان دهد چگونه سازندگان آن توانسته‌اند گفتمان‌های غالب و مغلوب جامعه را با نقش‌آفرینی شخصیتی چون حمزه در قالب قهرمان ترسیم و لایه‌های پنهان و خرده گفتمان‌های فرهنگی جامعه جاهلی و ظهور اسلام را به‌عنوان گفتمان جدید تبیین نمایند. نظریه گفتمانی لاکلا و موف که مناسب تحلیل آثار داستانی است و با کمک نشانه‌شناسی می‌تواند در بازنمایی لایه‌های پنهان این اثر کمک و خرده گفتمان‌های فرهنگی غالب و مغلوب را تبیین کند که هرکدام از این گفتمان‌ها از چه روش‌ها و ابزارهای ضمن برجسته کردن خود، سعی در به حاشیه راندن رقیب بهره برده‌اند.
کلیدواژه‌ها
)